Tag Archives: حصار ساختمان

دیوار باربر و غیر باربر

ديوار به دو نوع باربر و غير باربر در بنا مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به ديوارهاي باربر اصطلاحاً جِرز يا پاية ستون و به ديوارهاي غير باربر اِسپَر مي‌گويند. براي اجراي ديوارها از روشها و مصالح مختلفي استفاده مي‌كنند كه در ذيل به آنها اشاره مي‌كنيم.
ديوار چينه (لاد):
ملات ديوار چينه از آب و خاك است كه پس از ورز دادن و عمل آوردن گِل از آن استفاده مي‌كنند اين ديوار بصورت حصار استفاده شده و نيازي به پي ندارد، براي ساخت ديوار چينه‌اي، زميني را كه قرار است ديوار در آن ساخته شود صاف و هموار كرده و ديوار را اجرا مي‌كنند، ديوار بصورت رجهايي (رديفهايي) روي هم قرار مي‌گيرد، به هر رج از ديوار چينه يا لاد گفته مي‌شود.
ديوار چينة ريختني:
براي اجراي اين دیوار  در دو طرف ديوار خشت را بصورت قالب اجرا مي‌كنند، به عبارتي ضخامت ديواري را كه در نظر دارند اجرا كنند بدست آورده و در دو طرف ديوار، قالبهاي خشتي قرار مي‌دهند، سپس چينه را به وسيلة بيل به داخل اين قالبها ريخته و ديوار را اجرا مي‌كنند. به هر پيمانه يك پين مي‌گويند (در فرهنگ معين، پين، اندازه‌اي به پهناي يك آجر معني شده).
براي اينكه اين ديوار را در مقابل فشارهاي وارده كه در اثر وزن خود وارد مي‌شود، مقاوم كنند، بعد از هر رج چينة اجرا شده 2 يا 3 رديف خشت را بصورت طولي در بين ديوار اجرا مي‌كنند، تا از ايجاد ترك در دیوار  جلوگيري شود. به جاي خشت كه بصورت افقي و طولي اجرا مي‌شود مي‌توان از ني نيز در چند رديف استفاده كرد.
روي ديوارهاي چينه كه بصورت ديوار محصور كننده اجرا شده‌اند را با بوتة زرشك وحشي مي‌پوشانند تا بتواند در مقابل عوامل جوي و انساني از خود مقاومت نشان دهند. زماني كه رطوبت به خشت مي‌رسد 200 برابر خاصيت كششي خود را از دست مي‌دهد، اگر رطوبت حالت شويندگي داشته باشد، ذرات گل داخل خشت از بين مي‌روند، بنابراين براي اينكه آب وارد مغز بنا نشود به ديوار حالت شيرواني مي‌دهند.
همچنين براي اينكه ديوارها را در مقابل موريانه‌ها مقاوم كنند از پودر گياه خارشتر استفاده مي‌كنند و نيز براي مقابله با رويش گياه از نمك در تركيبات ملات استفاده مي‌كنند. در بعضي موارد براي اينكه ديوار را در مقابل بارهاي وارده مقاوم كنند از چوب هم استفاده مي‌شود. ضخامت ديوارهاي محصور كننده در قسمت تحتاني معمولاً بيشتر از قسمتهاي فوقاني است.
براي دفع آبهاي سطحي و رطوبت از پاي ديوار در پاي ديوار ماهيچهاي به وسيلة خاك اجرا مي‌كنند، رطوبت در خشت مي‌تواند تا 60 سانتيمتر بالا بيايد و اين رطوبت زماني اثر مخل دارد كه رطوبت داخل بناي خشتي شده و بخار شود «حالت رفت و برگشت».
ديوار خشتي
براي اجراي دیوار  خشتي حتماً نياز به پي مي‌باشد. ملات تشكيل دهندة ديوار خشتي گِل مي‌باشد كه به مرور زمان با خشت يكسان مي‌شود. از نظر ظاهري دیوار خشتي همانند ديوار چينه‌اي مي‌باشد. براي مقاوم كردن ديوار خشتي در برابر نيروهاي وارده و يكنواخت كردن اين نيروها از چوب استفاده مي‌شود. ديوارها در اثر وارد آمدن نيروهاي افقي از يك سوم ارتفاع خود دچار ترك با زاوية 45 درجه مي‌شوند، براي اينكه ديوار خشتي بتواند در برابر نيروهاي افقي كه از يك سوم ارتفاع آن احتمال شكستن دیوار را دارد مقاومت كند از تيرهاي عمودي در آن استفاده مي‌كنند و اين تيرهاي عمودي را به تيرهاي افقي متصل مي‌كنند، در نتيجه اين تيرها بصورت قاب عمل كرده و بارهاي وارده از طريق وزن را بوسيلة تيرهاي افقي به تيرهاي عمودي و سپس به قسمتهاي زيرين آن منتقل مي‌كند.
براي بالا بردن سرعت ساخت ديوارهاي ضخيم از روش همچين كردن در ساخت ديوار استفاده مي‌شود، در اين روش از تركيب خشت و آجر براي ساخت دیوار  استفاده مي‌شود.